De concurrentiepositie van de topsectoren in Noord-Brabant

De concurrentiepositie van de topsectoren in Noord-Brabant
Welk vestigingsklimaat is nodig om internationaal te excelleren? Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Dioda

Centrale vraag: Welke investeringsagenda hoort bij het verbeteren van de concurrentiepositie van de topsectoren en het versterken van het concurrentievermogen van Noord-Brabant? Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Inhoudsopgave Achtergrond en aanpak
De internationale concurrentiepositie van de topsectoren in Noord-Brabant Positie Noord-Brabant t.o.v. andere Nederlandse regio’s (focus en afstemming) Hightech en kennisinfrastructuur van Noord-Brabant onder de loep Urgentietabel Noord-Brabant voor een excellent vestigingsklimaat Bijlagen Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

1. Achtergrond en aanpak Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Gebaseerd op PBL studie naar concurrentiepositie topsectoren
Topsectoren-aanpak Twee kanten van internationale competitie Regio’s cruciaal Nieuwe manier van benchmarken Empirisch / kwantitatief (unieke data) Uitgebreide literatuurstudies Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Topsectoren-aanpak Bedrijfslevenbrief ‘Naar de Top’ Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, 2011) Investeren in topsectoren centraal: AgroFood, Tuinbouw en uitgangsmaterialen, High Tech, Energie, Logistiek, Creatieve Industrie, Life Sciences, Chemie en Water. Daarnaast wordt aandacht besteed aan Hoofdkantoren Dit zijn sectoren waarin Nederland wereldwijd sterk is en waarvoor de overheid extra aandacht heeft. In de PBL studie worden de volgende sectoren meegenomen: landbouw en voedingsmiddelen, Hightech en Materialen, Energie, Chemie, Logistiek en groothandel, Zakelijke diensten, Financiële diensten (zie bijlage en PBL 2012 voor afbakening) Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Twee kanten van internationale competitie
Nederlandse bedrijven die hun producten en diensten over de hele wereld exporteren (ondervinden concurrentie van buitenlandse bedrijven die in dezelfde markten opereren) Bedrijven van over de hele wereld die vestigingen hebben of opzetten in regio’s buiten hun eigen land (waarbij er concurrentie is om deze investeringen binnen te halen) Voor beide geldt dat ze belangrijk zijn voor economische ontwikkeling. We willen een excellent vestigingsklimaat hebben voor deze internationaal opererende bedrijven Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Regio's cruciaal 'Global-local paradox' Porter 'Triumph of the city' Glaeser 'Geography and Trade' Krugman 'Reshaping Economic Geography' Worldbank 'Competitive cities in a global economy' OECD 'EU Agenda reformed cohesion policy; place-based approach' Barca 8 Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Nieuwe manier van Benchmarken: filosofie in de analyse
We benchmarken het vestigingsklimaat van Noord-Brabant met die regio’s waar bedrijven zitten waar Noord-Brabant daadwerkelijk mee in concurrentie is, zogenaamde ‘revealed competition‘, op: export en buitenlandse investeringen Waar bevinden zich de belangrijkste concurrenten van de bedrijven in de topsectoren? Welke factoren zijn belangrijk voor een goede concurrentiepositie? Hoe verhoudt het Brabantse vestigingsklimaat zich op deze factoren tot haar belangrijkste concurrenten? Op welke factoren is het in te lopen 'gat' met de concurrenten groot en welke factoren zijn goed op orde? Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Empirisch en kwantitatief
256 Europese regio’s Mondiaal speelveld van competitie Unieke databases over internationale handel tussen regio’s en de aanwezigheid van buitenlandse bedrijven Dertig factoren van regionale vestigingsklimaat Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Uitgebreide literatuurstudies
1. Buitenlandse bedrijven 2. Export Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

2. Internationale positie topsectoren in Noord-Brabant
Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

13 Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Internationaal sterkste sectoren
Top van Europa (top posities op beide kanten van competitie) Landbouw* Voedingsmiddelenindustrie Subtop van Europa (sterke positie op ten minste 1 van de kanten van competitie) Hightech industrie Energie Groothandel Logistiek We focussen op deze 6 Brabantse topsectoren (de andere sectoren staan in de bijlage) * Let op: er zijn maar heel weinig buitenlandse bedrijven in de landbouw. Bij landbouw gaat het dus vooral om export Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Conclusies voor landbouw
Concurrenten bevinden zich met name in aangrenzende regio's In landbouw zeer weinig buitenlandse bedrijven actief, daarom analyse beperkt tot export Belangrijkste concurrentiefactoren: Kennisinfrastructuur Bereikbaarheid (lucht en weg) Netwerkoriëntatie (o.a transportkosten) Positie Noord-Brabant Goed: kennisinfrastructuur (universiteiten, private R&D en patenten) Mist: massa en efficiënt netwerk (concurrenten hebben efficiëntere netwerken doordat ze handelen met grotere regio’s nabij) Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Conclusies voor voedingsmiddelenindustrie
Verschillende concurrenten voor twee kanten van internationalisering Aantrekken buitenlandse bedrijven: Oost-Europa van belang Export: veelal vanuit aangrenzende regio's Belangrijkste concurrentiefactoren verschillen: Voor export private kennis belangrijker, voor buitenlandse bedrijven publieke kennis. Maar ook overeenkomsten: belang van massa & dichtheid en connectiviteit door de lucht Positie Noord-Brabant Mist: agglomeratiekracht (massa en dichtheid), concentratie financiële diensten en connectiviteit via de lucht Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Conclusies voor hightech industrie
Veelal dezelfde concurrenten voor twee kanten van internationalisering Hierdoor ook dezelfde belangrijkste concurrentiefactoren: Belang van topuniversiteit, private kennis (patenten en private R&D), agglomeratiekracht, connectiviteit lucht en weg Voor hightech is cluster belangrijk (nabijheid van bedrijven in de keten om hightech producten te maken) Positie Noord-Brabant Goed: private kennisinfrastructuur Mist: clusterkracht (het hightech cluster is relatief klein), connectiviteit lucht, agglomeratiekracht (massa en dichtheid), export door hightech Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Conclusies voor energie
Verschillende concurrenten voor twee kanten van internationalisering Veelal afkomstig uit Scandinavië Verschillende belangrijke concurrentiefactoren: Aanrekken buitenlandse bedrijven: publieke kennis, BRP Export: private kennis Positie Noord-Brabant Mist: agglomeratiekracht (massa en dichtheid), concentratie financiële diensten en publieke kennis Sterk: positie universiteiten en private kennis Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Conclusies voor logistiek
Concurrenten deels overeenkomstig, deels anders Overeenkomstig: Londen, Parijs, Kopenhagen en Oslo Belangrijke concurrentiefactoren: Aanwezigheid multinationals (bedrijven met vestigingen elders) Agglomeratiekracht, topuniversiteiten, connectiviteit lucht en BRP Positie Noord-Brabant Mist: aanwezigheid multinationals, agglomeratiekracht (massa en dichtheid), connectiviteit lucht, BRP Sterk: rankscore universiteiten en private kennis Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato
Planbureau voor de Leefomgeving

Conclusies voor groothandel
Verschillende concurrenten voor export en aantrekken buitenlandse bedrijven Overeenkomstig: Londen en Parijs Belangrijke concurrentiefactoren: Veelal hetzelfde, volgorde wel verschillend Aanwezigheid multinationals (bedrijven met vestigingen elders), bevolkingsdichtheid, rankscore universiteiten, congestie, private kennis, BRP en concentratie financiële diensten Positie Noord-Brabant Mist: agglomeratiekracht (massa en dichtheid), connectiviteit lucht, concentratie financiële diensten, BRP Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Algemene conclusies internationale positie
Maatwerk vereist: Concurrenten van de topsectoren bevinden zich in verschillende regio's; belang van concurrentiefactoren verschilt per topsector Concurrenten verschillen soms per vorm van internationalisering Vestigingsklimaat van Noord-Brabant: Beperkingen Gebrek aan agglomeratiekracht Beperkte concentratie financiële diensten Connectiviteit lucht minder goed dan concurrenten Sterke positie Rankscore universiteiten Private kennis (private R&D investeringen en patenten) Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

3. Nationale positie topsectoren in Noord-Brabant

Nationale vergelijking van belang
Niet alleen internationale positie van belang ook nationale positie Regionaal afstemmen: niet elke Nederlandse regio moet proberen sterk te worden in elke topsector Voorkomen concurrentie onderling Wat is de focus van Noord-Brabant? Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Nationale vergelijking: landbouw
Groot aandeel van de export afkomstig uit Noord-Brabant, maar Zuid-Holland heeft een nog sterkere positie Aantrekken buitenlandse bedrijven minder relevant in landbouw Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Nationale vergelijking: voedingsmiddelenindustrie
Noord-Brabant is een topregio in Europa Zuid-Holland en Noord-Holland ook grote aandelen maar aanzienlijk minder dan Noord-Brabant Algemene conclusie: Zowel nationaal als internationaal agrofood een topsector in Noord-Brabant, met sterk accent op food. Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Nationale vergelijking: hightech industrie
Noord-Brabant sterkste hightech regio van Nederland Ook Noord-Holland en Zuid-Holland (ruim) boven Europees gemiddelde Maar Noord-Brabant bevindt zich niet in de top 10 van belangrijkste relevante technologie-regio's van Europa Vooral afstemming met Zuid-Holland relevant. Die regio heeft relatief sterke positie in Hightech, en trekt ook relatief veel buitenlandse bedrijven aan (m.n. medium high tech, zie Weterings et al. 2011) Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Nationale vergelijking: energie
Aandeel export afkomstig uit Noord-Brabant is groot, vergelijkbaar met Zuid-Holland In Noord-Brabant (i.t.t. Zuid-Holland) zijn echter relatief weinig buitenlandse bedrijven in deze sector gevestigd Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Nationale vergelijking: groothandel
Noord-Brabant heeft binnen Nederland een relatief sterke positie in groothandelsactiviteiten, maar vooral Noord-Holland en Zuid-Holland hebben top posities Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Nationale vergelijking: logistiek
Logistiek en groothandel laten hetzelfde patroon zien: Noord-Brabant scoort boven het Europese gemiddelde w.b. export en buitenlandse bedrijven aantrekken. Maar vooral Noord-Holland en Zuid-Holland hebben een sterkere internationale concurrentiepositie Dit heeft vooral met de mainports Schiphol en Haven Rotterdam te maken en de clustering van deze activiteiten daar rondom (zie ook Raspe & Van den Berge, 2010) Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Nationale vergelijking: banen per sector
Op basis van de concentratie van aantal banen per sector concluderen we dat: Noord-Brabant vooral is gespecialiseerd in voedingsmiddelenindustrie, materialen, hightech en chemie (de topsectoren: agrofood en hightech systems and materials en chemie) Eerder zagen we echter dat vooral in Chemie de internationale concurrentiepositie wat betreft aantal buitenlandse bedrijven niet tot de top behoort (wel voor export). Vooral Zuid-Holland heeft op beide zijden een sterke positie. Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Algemene conclusies nationale positie
Noord-Brabant internationaal sterk in agrofood, hightech, energie, chemie, logistiek en groothandel Bovenregionaal afstemmen: Noord-Holland en Zuid-Holland sterker in logistiek en groothandel, landbouw, energie en chemie Noord-Brabant primaire focus op twee sectoren: Voedingsmiddelenindustrie Al top van Europa: investeringen gericht op behouden koppositie Hightech industrie Subtop: investeringen nodig om tot de top te gaan behoren Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

4. De hightech industrie onder de loep

Hightech onder de loep (1)
Vergelijking van de scores op de concurrentiefactoren van Noord-Brabant en de belangrijkste 18 regio's waarmee Noord-Brabant concurreert (op zowel het aantrekken van buitenlandse bedrijven en/of exporteren van hightech producten) Vraag: Welke kennisinfrastructuur hoort bij een top hightech-regio? En hoe verhoudt Noord-Brabant zich daartoe? Vergelijking van de kennisinfrastructuur van Noord-Brabant en haar voornaamste concurrenten in de hightech Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Voor Hightech is er een sterke relatie tussen exportkracht en aantrekken buitenlandse bedrijven: in regio's die veel hightech producten exporteren, zijn ook veel buitenlandse bedrijven in die sector gevestigd De meeste van de belangrijkste concurrenten van Noord-Brabant hebben zowel een hoger aandeel export als een hoger aantal buitenlandse bedrijven in de hightech. Het gat met de concurrenten is aanzienlijk. Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

In Noord-Brabant véél private investeringen in R&D. Noord-Brabant bevindt zich met de Duitse regio's Stuttgart, Oberbayern, Tubingen en Darmstadt in de top. Echter, juist weinig in publieke R&D investeringen Publieke R&D investeringen zelfs onder Europees gemiddelde Concurrenten van Noord-Brabant kenmerken zich vooral door veel private R&D investeringen, en niet perse veel publieke R&D Regio's die sterk zijn in beide R&D: Köln, Oxford, Île de France en Rhône Alpes Drie typen technologie regio's: 1. Sterk in private R&D, 2. Sterk in beide kanten van R&D, 3 Weinig R&D-intensieve regio's Noord-Brabant lijkt op Duitse technologie-regio's (zie ook Weterings et al., 2011) Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Sterke positie in hightech industrie gaat samen met de aanwezigheid van een topuniversiteit (minder met veel publieke D&D) Noord-Brabant goede positie op ranking topuniversiteiten Regio's met de sterkste scores op de ranking topuniversiteiten doen echter over het algemeen meer aan publieke R&D: Berkshire cs (Oxford), Île de France (Parijs), Oberbayern (München), West Midlands (Birmingham) Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Sterke positie in hightech industrie gaat samen met een beroepsbevolking met een hoog opleidingsniveau Er is een sterke relatie is tussen een gemiddeld hoog opleidingsniveau en een hoog technologisch opleidingsniveau Aandeel technisch hoogopgeleiden vrij hoog in Noord-Brabant Vergelijkbaar met Oberbayern Île de France (Parijs) en Com. de Madrid kennen beste positie Er zijn echter ook concurrenten die onder het Europese gemiddelde scoren op technologisch opleidingsniveau: Dit zijn vooral de Italiaanste technologie-regio's Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Algemeen: het zijn over het algemeen gespecialiseerde regio's (veel concentratie in hightech industrie) met sterke exportpositie Dat wil zeggen dat de economische structuur van deze regio's sterk op technologie is gericht en minder op andere activiteiten Parijs is uitzondering, wat komt door groot aandeel overige activiteiten in die regio Concentratie van hightech industrie in Noord-Brabant blijft achter bij belangrijkste concurrenten En is zelfs niet veel hoger dan Europees gemiddelde Dit heeft vooral te maken met relatief weinig banen en vestigingen in de hightech industrie NB: vooral enkele grote hightech bedrijven en minder MKB Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Regio's met een sterkere specialisatie in hightech industrie zijn niet per sé de regio's die de meeste buitenlandse bedrijven in deze sector aantrekken Ook competitie-element speelt een rol Ook andere factoren (dan kennisfactoren) spelen een rol bij locatiekeuze van buitenlandse hightech bedrijven (zie Weterings e.a. 2011) Bijvoorbeeld: agglomeratiekracht (massa, dichtheid en internationale connectiviteit) en centrale ligging in Europa. Vooral hightech-regio's met een hoge dichtheid en sterke internationale connectiviteit (luchthaven) trekken veel buitenlandse bedrijven Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Aantal patenten is in Noord-Brabant aanzienlijk hoger dan in de concurrerende regio's Noord-Brabant topregio. Echter verband tussen aantal patenten en aandeel buitenlandse bedrijven in de hightech zwak regio's met veel patenten kennen een lager aandeel buitenlandse bedrijven Patenten mogelijk indicator van gebrek aan 'open innovatie' ('bescherming van kennis' tegen kennisspillovers ipv delen) buitenlandse bedrijven mijden vestiging waar potentiële kennisspillovers klein zijn (en nabij concurrenten) Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Naast een relatief geringe specialisatie is ook vooral de clustering van de hightech industrie in Noord-Brabant relatief klein Clustering (het functioneel toeleverend complex aan bedrijven in dezelfde regio die samen een hightech product maken) is een kenmerk van de regio's met een sterke concurrentiepositie in de hightech industrie Vergelijking tussen herkomstgebied inputs Noord-Brabant en Oberbayern Noord-Brabant: hightech bedrijven kopen relatief minder producten in bij andere hightech bedrijven in de regio, meeste producten ingekocht in buitenland Cluster van toeleverende relaties in Noord-Brabant minder sterk ontwikkeld. Voor een technologie-regio is Noord-Brabant (t.o.v. concurrenten) relatief open. Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Hightech onder de loep (10): algemene conclusies
Noord-Brabant is sterk in private kennis: veel patenten en veel private R&D-investeringen Patenten géén garantie voor aantrekken buitenlandse bedrijven goed ontwikkeld op gebied van Human capital maar dit is niet een van de belangrijkste concurrentiefactoren Let op: dit is gemeten in brede zin, specifieke mismatch op arbeidsmark kan wel bestaan (zie claim van ASML 2011) ( sterk op score van ranking top-universiteiten Echter de sterkste universiteitsregio's doen veel meer aan publieke R&D (link tussen private en publieke R&D en bedrijfsleven) Wat vooral in de kennisinfrastructuur mist is een sterk ontwikkeld regionaal cluster en concentratie van hightech bedrijven Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

5. De urgentietabel voor Noord-Brabant

Urgentietabel: conclusies (1)
Focus op agrofood en hightech (en rode en oranje balken) Cruciaal voor beide: internationale connectiviteit (door de lucht) Bereikbaarheid door over de weg (congestie) Voor hightech: concentratie en clustering Voor agrofood: netwerk-strategie Kruisbestuiving tussen food en hightech: versterken van concentratie van hightech bedrijven ook goed voor concurrentiepositie landbouw (Voorbeelden Plantlab en Rubia) Kruisbestuiving met financiële diensten: financiële diensten relevant voor zowel agrofood als hightech Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Urgentietabel: conclusies (2)
Ken en leer van je concurrenten Op basis van analyse kennisinfrastructuur: Noord-Brabant lijkt qua kennisinfrastructuur sterk op de Duitse regio's: (Uitkomst cluster-analyse) Oberbayern, Düsseldorf, Damstadt, Köln, Stuttgart en Tübingen. Alle hebben wel een sterkere concurrentiepositie Regio's die het beter dan verwacht doen bij het aantrekken van buitenlandse hightech bedrijven (gegeven de impact van de belangrijkste concurrentiefactoren): Lombardia (Milaan), Cataluna (Barcelona), West Midlands (Birmingham), Berkshire cs (Oxford), Com. de Madrid, Tübingen (o.b.v. Weterings e.a. 2011) Noord-Brabant doet het bij het aantrekken van buitenlandse hightech bedrijven minder dan verwacht (Weterings e.a pag. 94) O.b.v. deze twee punten is het voor Noord-Brabant slim nadere case-studies uit te werken op 1. de sterke regio's met zelfde ki-profiel: Oberbayern en Düsseldorf, of 2. die beter dan verwacht scoren: Milaan, Barcelona en Birmingham. Wat doen ze daar goed? (gegeven hun belangrijkste concurrentiefactoren) Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Bijlagen Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

ad 1a. Meten van de topsectoren

Landbouw: Landbouw en visserij 15, 16
Topsector sbi Agrofood 1, 5 Landbouw: Landbouw en visserij 15, 16 Voedingsmiddelindustrie: Voedingsmiddelen, dranken, verwerking van tabak Materialen & hightech 26, 27, 28 Materialen: Glas, aardewerk, cement-, kalk- en gipsproducten, metalen in primaire vorm, metaalproducten 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35 Hightech industrie: Machines en apparaten (computers, audio-, video- en telecommunicatie, medische, orthopedische, precisie- en optische instrumenten, uurwerken, auto's, en andere transportmiddelen Energie 10, 11, 23, 40 Turf-, aardolie- en aardgaswinning, aardolie- en steenkoolverwerkende industrie; bewerking van splijt- en kweekstoffen, productie, distributie, handel in elektriciteit, aardgas en warm water Logistiek 60, 61, 62, 63 Vervoer over land, water, door de lucht en dienstverlening voor het vervoer Chemie 24, 25 Chemische producten en producten van rubber en kunststof Extra gemeten: Groothandel 51 Groothandel en handelsbemiddeling (niet in auto's en motorfietsen) Financiële diensten 65, 66, 67 Financiële instellingen, verzekeringswezen, pensioenfondsen, beurzen, effectenmakelaars, assurantietussenpersonen, administratiekantoren voor aandelen, waarborgfondsen Zakelijke diensten 72, 73, 74 Computerservice, informatietechnologie, speur- en ontwikkelingswerk, overige zakelijke diensten Niet gemeten: Tuinbouw en uitgangsmaterialen, creatieve industrie, life sciences en water Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

ad 1b. Meten van concurrentiekracht

Internationale concurrentiekracht
Drie manieren van meten internationalisering sectoren: Aandeel export Aandeel buitenlandse bedrijven (gewogen naar omvang) Percentage bedrijven dat voor meer dan 50% in eigendom is van een bedrijf uit een ander land Aandeel bedrijven met vestigingen in het buitenland (gewogen naar omvang) Belang van vorm van internationalisering verschilt per sector Landbouw: aantal buitenlandse bedrijven zeer laag, niet gebruikt Groothandel: geen exportcijfers bekend, als alternatieve maat is gebruikt aandeel bedrijven met vestigingen in buitenland Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Welke regio's 'concurreren' met elkaar?
Zuid-Holland belangrijkste export Parijs belangrijkste export Wenen belangrijkste export Concurrentie: Zuid-Holland en Parijs hebben overlappende afzetmarkten Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

Welke regio's 'concurreren' met elkaar?
Om buitenlandse bedrijven: Regio’s hebben vestigingen van dezelfde type bedrijven: Naar herkomstland Naar sector Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

ad 2 Benchmark topsectoren (waar Noord-Brabant niet tot de top behoort)

ad 3 Positie Noord-Brabant t. o. v
ad 3 Positie Noord-Brabant t.o.v. andere Nederlandse regio's (op sectoren waar Noord-Brabant niet tot de top behoort) Mei 2012 | Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen en Dario Diodato Planbureau voor de Leefomgeving

ad 4 Positie Noord-Brabant op agglomeratiekracht voor Hightech concurrenten

De concurrentiepositie van de topsectoren in Noord-Brabant

Verwante presentaties

Presentatie over: "De concurrentiepositie van de topsectoren in Noord-Brabant"— Transcript van de presentatie:

Verwante presentaties

Over het project

Feedback

Inloggen

Inloggen via een sociaal netwerk:

De concurrentiepositie van de topsectoren in Noord-Brabant

Verwante presentaties

Presentatie over: "De concurrentiepositie van de topsectoren in Noord-Brabant"— Transcript van de presentatie:

Verwante presentaties

Over het project

Feedback