Eco(hydro)logische vereisten Natura 2000

Presentatie over: "Eco(hydro)logische vereisten Natura 2000"— Transcript van de presentatie:

1 Eco(hydro)logische vereisten Natura 2000
Plaats hier de titel van de presentatie 4/4/2017 Eco(hydro)logische vereisten Natura 2000 Han Runhaar, KWR Watercycle Research Institute, Nieuwegein

2 Achtergrond Studie in opdracht van LNV
Doel: bepalen Ecologische vereisten habitattypen Producten: beschrijving ecologische vereisten in profielen overzicht ecologische vereisten per gebied en per habitattype op website Natura 2000 Watercycle Research Institute

3 Inhoud verhaal Hoe zijn vereisten bepaald ?
Hoe is daarbij relatie gelegd met grondwater ? Wat is bruikbaarheid informatie bij opstellen beheerplannen ? Watercycle Research Institute

4 Watercycle Research Institute

5 Knelpuntenanalyse maatregelen
Watercycle Research Institute

6 Uitgangspunten Zo veel mogelijke gebruik maken van bestaande gegevens en inzichten inzicht geven in variatie binnen habitattypen indeling naar ± operationele standplaatscondities (vochttoestand, zuurgraad, voedselrijkdom, zoutgehalte e.d.) aangeven relatie met conditionerende factoren (grondwater, bodem e.d.) Watercycle Research Institute

7 Opzet studie 1 Vergelijken bestaande indelingen naar standplaatscondities -> keuze condities en weergave condities -> 1e (provisorische) schatting ranges per habitattype 2 Verzamelen basisgegevens in database Ecologische Vereisten -> indeling vegetatietypen naar standplaatscondities -> bepalen ranges per habitattype 3 Verwerken gegevens in (profielteksten en) website -> leggen van relatie met conditionerende factoren Watercycle Research Institute

8 1 Vergelijking standplaatsindelingen
Standplaatsfactor Informatiebronnen Zuurgraad zuurgraadklasse NOV zuurgraadklasse SBB zuurgraadklasse Indicatoren zuurgraadklasse Waternood+ trofieklasse NOV Voedselrijkdom trofieklasse SBB trofieklasse Indicatoren voedselrijkdomklasse Waternood+ Vochttoestand waterregime NOV waterregime SBB waterregime Indicatoren vochtklasse Waternood+ Overstromingstolerantie overstromingstolerantie Waternood+ Inundatieduur inundatieduurklassen (heel jaar) Indicatoren/NOV Zoutklasse zoutklasse Waternood+ Laagste grondwaterstanden GLG Waternood+ laagste (grond)waterstandklasse Kiwa Watercycle Research Institute

9 Vergelijking standplaatsindelingen
Standplaatsfactor Informatiebronnen Zuurgraad zuurgraadklasse NOV zuurgraadklasse SBB zuurgraadklasse Indicatoren zuurgraadklasse Waternood+ trofieklasse NOV Voedselrijkdom trofieklasse SBB trofieklasse Indicatoren voedselrijkdomklasse Waternood+ Vochttoestand waterregime NOV waterregime SBB waterregime Indicatoren vochtklasse Waternood+ Overstromingstolerantie overstromingstolerantie Waternood+ Inundatieduur inundatieduurklassen (heel jaar) Indicatoren/NOV Zoutklasse zoutklasse Waternood+ Laagste grondwaterstanden GLG Waternood+ laagste (grond)waterstandklasse Kiwa Watercycle Research Institute

10 Indeling naar vochttoestand
Indeling naar waterstandsregime binnen Indicatorboekjes en NOV-Pleistoceen Klasse Naam Onderverdeling Waterstand gemiddeld 1A aquatisch 1Aa diep water > 50 cm + mv 1Ab ondiep water 10-50 cm +mv 1B zeer nat 5-10 cm +mv 2 nat 2a nat_a 0-10 cm –mv 2b nat_b 10-20 cm –mv 3 matig nat 3a matig nat_a 20-30 cm –mv 3b matig nat_b 30-40 cm –mv 4 vochtig 4a vochtig_a 40-50 cm –mv 4b vochtig_b 50-60 cm –mv 5 matig droog 5a matig droog_a 60-70 cm –mv 5b matig droog_b 70-80 cm –mv 6 droog 6a cm -mv 6b zeer droog > 120 cm -mv Indeling naar vochttoestand binnen Waternood+ GVG GLG Droogte-stress Omschrijving > 50 cm - diep water 20 – 50 cm + mv. > 0 ondiep permanent water < 0 ondiep droogvallend water cm + mv. zeer nat cm – mv. nat 25 – 40 cm – mv. zeer vochtig > 40 cm – mv. < 14 dgn vochtig 14-32 dgn matig vochtig > 32 dgn droog Watercycle Research Institute

11 Indeling naar vochttoestand
Aandeel xerofyten Watercycle Research Institute

12 Indeling naar laagste grondwaterstand
Code Definitie Naam 1 GLG <20 nauwelijks wegzakkend 2a 20< GLG <30 zeer ondiep 2b 30< GLG <40 3a 40< GLG <50 ondiep 3b 50< GLG <60 4a 60< GLG < 70 matig diep 4b 70< GLG <80 5 GLG >80 diep Alleen in permanent natte potentieel veenvormende systemen (hoog- en laagveen, broekbossen, grote-zeggenvegetaties) Watercycle Research Institute

13 Database Ecologische vereisten
Bevat informatie over ecologische vereisten voor: 370 vegetatie-eenheden uit De Vegetatie van Nederland aanvullend ruim 100 eenheden (veelal rompgemeenschappen) exclusief voor Catalogus SBB Gegevensbronnen: meetgegevens (onder meer referentieproject SBB, Kennat database Alterra) indelingen uit indicatorenboekjes, Waternood, Catalogus SBB indicatiewaarden literatuur deskundigenoordeel Watercycle Research Institute

14 Database Ecologische vereisten
Watercycle Research Institute

15 Ranges Habitattypen voorbeeld: Kalkmoeras
Watercycle Research Institute

16 Ecologische Vereisten voorbeeld: Kalkmoeras
Associatie van Vetblad en Vlozegge: Plagplekken en langs slenkjes op kalkarm zand gevoed door basenrijke kwel Watercycle Research Institute Associatie van Bonte paardenstaart en M. Afgeticheld kalkrijk rivierzand

17 Indeling naar vochttoestand op basis GVG en droogtestress
Vertaling naar GLG (voor duinzand) Watercycle Research Institute

18 Relatie met condionerende factoren
Vochttoestand Voedselrijkdom Watercycle Research Institute

19 Relatie met condionerende factoren
Oplossingen: Vochttoestand droogtestress vertaald naar GLG afhankelijk van bodemtextuur (door gebruiker op te geven) Zuurgraad aangegeven in hoeverre zuurbuffering afhankelijk is van bodem (kalk), grondwater (kwel) of oppervlaktewater Kwalitatieve aanduidingen! Voedselrijkdom aangegeven in hoeverre voedselrijkdom afhankelijk is van bodem of oppervlaktewaterinvloed Watercycle Research Institute

20 Ecologische Vereisten
Watercycle Research Institute

21 Ecologische Vereisten
Zacht grondwater: laterale toestroming van (aëroob) lokaal grondwater, overgang naar kwelgebied met anaëroob water (beekdalranden) of afstroming over ondiepe slecht doorlatende lagen (oorspronggebied, stuwwallen e.d.); Watercycle Research Institute

22 Ecologische Vereisten
Hard grondwater: op plekken waar hard grondwater in de winter doordringt in de wortelzone en/of uittreedt aan maaiveld Watercycle Research Institute

23 Watercycle Research Institute

24 Kemmers: relatie hoogte tov drainagebasis en zuurbuffering door grondwater
Watercycle Research Institute ionenratio grondwater basenverzadiging

25 GLG in blauwgraslanden
Laagste grondwaterstanden (p90 uit duurlijnen) van blauwgraslanden op zand. Bron: de Haan, 1992. subassociatie gebied n min gem max agrostietosum Agelerbroek 1 80 fort Ruigenhoek en Meerbach (Du) 3 70 85 filipenduletosum 45 100 nardetosum Koolmansdijk 4 115 120 130 Punthuizen en Bramse (Du) 145 Luttenbergven 60 Gattaltlaüfe (Zw) 135 typicum Kappersbult 2 litorelletosum Punthuizen orchietosum Bergvennen 90 125 Stelkampsveld Laagste grondwaterstanden (p90 uit duurlijnen) van blauwgraslanden op veen. Bron: de Haan, 1992. subassociatie gebied n min gem max agrostietosum Hellbachtal en Reusebene (Du) 3 20 30 45 de Kooilust 1 55 Oude Venen 6 15 50 nardetosum Kooilust 40 42 typicum Hellbachtal Kattendijksblokboezem Watercycle Research Institute

26 Watercycle Research Institute
Verdeling natte opnamen op zand en veen over GLG-klassen, uitgesplitst naar geïndiceerde zuurgraad

27 Conclusies Goed overzicht vereiste standplaatscondities
Meer aandacht nodig voor relatie met conditionerende factoren Is echter slechts in beperkte mate mogelijk Een goede ecohydrologische analyse op basis van lokale gegevens blijft nodig voor de vertaling naar conditionerende factoren en maatregelen Watercycle Research Institute

28 Stellingen Bij het oplossen van knelpunten rond Natura 2000 gebieden ligt de nadruk te veel op stikstofdepositie, terwijl juist met hydrologische maatregelen op korte termijn veel winst valt te behalen Ondanks jaren van studie naar oorzaken van verdroging in Top-Top-natuurgebieden is er nog een opvallend gebrek aan inzicht in het belang van kwel en de herkomst van het grondwater Watercycle Research Institute