Klinisch redeneren en het slimme onbewuste

Presentatie over: "Klinisch redeneren en het slimme onbewuste"— Transcript van de presentatie:

1 Klinisch redeneren en het slimme onbewuste
Ton Vogelaar

2 Inhoud van de presentatie
Poëzie Onderbuikgevoel (Slimme) onbewuste (Klinisch) redeneren Praktijkvoorbeeld Mogelijkheden ICT

3 Redenietsnie Spier, bot, band Wat is hier aan de hand Nek, kaak, knie Ik denk, dool, dwaal Maar weet het nie Geen contact met het gevoel Kennis kruipt kreupel zonder doel Nek,kaak ,knie, of…. het zal toch nie Ervaring schiet tekort, ….voel de leegte Onmachtig en onaangenaam Een onbewaakt moment Wel bewust maar niet bekwaam Het patroon werd niet herkend Ton Vogelaar(2010)

4 Rol onbewuste bij Klinisch redenen
Waarschijnlijk groter dan we denken Bewust van het onbewuste? Divers, persoonsafhankelijk Onderbuikgevoel

5 Onderbuikgevoel Dr. Kees Vos (2008) :het onderbuikgevoel van de huisarts is een belangrijke voorspellende waarde is voor chroniciteit bij nekklachten. Berit Schoittz Christensen (1999) : Bij acute lage rugpijn patiënten is de inschatting door de huisarts de variabele met de hoogste voorspellende waarde van de kans op chroniciteit Nekcongres 2009, doelen Rotterdam. Chirurgen konden niet goed voorspellen welke patienten baat zouden hebben van een operatie. 􀂃 Ze waren in het algemeen te optimistisch over de afname van de klachten na 1 jaar. 􀂃 De patienten zelf bleken betere voorspellers te zijn. U heeft een groot vermogen om de prognose van uw patient te voorspellen. 􀂃 Weest u daar bewust van en maak daar ten gunste van de patient gebruik van.

6 Klinisch redeneren Definitie: De analyse die de zorgverlener uitvoert op basis van de beschikbare gegevens uit anamnese en functieonderzoek. (Beurkens, 2008)

7 Kennisdomeinen klinisch redeneren (Beurkens 2008)
Expliciete kennis (kennen en weten) Feitenkennis over te dragen door onderwijs Persoonsonafhankelijk Impliciete kennis Kunnen, willen, mogen persoonsafhankelijk Bepalend voor praktische uitvoering Door praktiseren/ervaring

8 Het (slimme) onbewuste
Met het onbewuste en het onderbewuste worden geestelijke processen (gedachten en gevoelens) bedoeld, die plaatsvinden zonder dat we daar bewust mee bezig zijn (wikipedia).

9 Dijksterhuis bewustzijn heeft beperkte rol in onze besluitvorming.
capaciteit onbewuste keer zo groot is die van ons bewustzijn complexere overwegingen eerst onbewust verwerken Tegenstanders Dijksterhuis: psychologie februari 2010

10 Hersenscans ondersteunen het perspectief van onbewuste geestelijke activiteit. Dit suggereert dat veel delen van de hersenen werken buiten het bewustzijn om kunnen werken. (Zimbardo et al. 2009) Inleiding in de psychologie p

11 Linker/rechter hersenhelft of beperkt bewustzijn?
Overspannen bewustzijn, te veel dingen tegelijk, beperkte bewustzijn heeft kortsluiting, theorie linker/rechter hersenhelft: Het nadenken over de cijfers deed hij namelijk met de linker en het kijken met de rechter hersenhelft. ''Daar is iets misgegaan'', opperde neuropsycholoog Erik Scherder van de Vrije Universiteit Amsterdam woensdag als een mogelijke verklaring. Volgens Scherder is het heel begrijpelijk dat Kemkers die vergissing heeft gemaakt. Mannen kunnen eenmaal niet goed meerdere dingen tegelijk doen. Volgens Scherder kan zo'n kapitale blunder worden voorkomen door het analyseren van de rondetijden door een ander te laten doen.

12 Informatie verwerking: bewust serieel onbewust parallel
Bewust in eigen narratief, kunst van hulpverlenen (Bos, Hagenaars). onbewust (Zimbardo et al. 2009)

13 Redeneren versus onbewuste
Beargumenteren betogen discussiëren objectiveerbaar Feitenkennis onbewuste Gedachten gevoelens Niet meetbaar of Waarneembaar

14 Hoe moet het dan? conclusie feitenkennis Redenatie onbewuste Gevoel
Ervaring conclusie

15 Klinisch redeneren in praktijk
Mevrouw van 48 jaar omschrijft haar klachten als volgt: pijnklachten in mijn rechterbil; tijdens een partij tennis is er naar mijn idee iets geknapt in mijn bil (spier?); Sinds 2-3 maanden last, klachten blijven gelijk. Hulpvraag: Wat is er aan de hand en hoe kom ik van mijn klachten af.

16 Klinisch redeneren in praktijk
ervaart ook klachten ter hoogte van: het bovenbeen, het onderbeen, rechts.

17 Klinisch redeneren in praktijk
Pijnscore van 8. Vaak last van nachtelijke pijn Hoesten, niezen of persen geeft toename van de klacht Kan niet goed vooroverbuigen zonder de klachten in het been te ervaren

18 Klinisch redeneren in praktijk
Vaak minder plezier om dingen te doen/ondernemen Vaak neerslachtig, somber of hopeloos Life events aanwezig, omschreven als: 2009 is een hopeloos jaar geweest, Scheiding, verhuizing, vader en broer overleden, zoon in moeilijkheden,hond overleden, zoon in Afghanistan.

19 De praktijk Screening (pluis/niet pluis) Uitgebreide anamnese
Opstellen van onderzoeksdoelstellingen Uitvoeren van het lichamelijk onderzoek Gegevens analyseren Stellen van een fysiotherapeutische diagnose Opstellen van een behandelplan Patiënt hierover inlichten, adviseren en informeren (Behandelen)

20 Hoe kunnen we dit faciliteren?
Betrokkenheid/hulp patiënt Beter gebruik maken van onbewuste Optimale voorbereiding ICT  Het EID

21 Het Elektronisch Intake Dossier
Software applicatie ter ondersteuning en vastlegging van het primaire zorgproces Screening en anamnese door de patiënt voorafgaand aan de intake Digitaal (via link op website van de fysiotherapeut)

22 Demo Elektronisch Intake Dossier

23 Verwachting omschreven als: Goede analyse, advies en verbetering van mijn klachten. Eigen verwachting patiënt t.a.v. het herstel:redelijk. Klacht: pijnklachten in mijn rechterbil. Aard: Stekend, Scherp, Uitstralend. Pijnscore van 8. De klachten zijn plotseling ontstaan, omschreven als: tijdens een partij tennis is er naar mijn idee iets geknapt in mijn bil (spier?); . Patiënt ervaart ook klachten ter hoogte van: het bovenbeen, het onderbeen. , rechts. Kan niet voorover buigen zonder deze klacht(en) te ervaren. Hoesten niezen of persen geeft toename van de klachten. De klachten bestaan sinds 2 tot 3 maanden en zijn gelijk gebleven. Gedurende de dag de meeste last in de ochtend. Last van nachtelijke pijnen. Wordt vaak wakker van nachtelijke pijn. Slaapt niet in na pijn. Provocatie/reductie: staan en zitten. Tampa/kinesiofobie stelling: enigszins mee eens. Werk: docente, wisselende houding lopend, staand, zitten. . Aantal uren/week: 32 uur. Klachtenrelatie werk: ja. Omschreven als: veel last tijdens staan en zitten. . Ziek thuis: ja. Sinds: 2 weken. Begrip werkgever: nee. Sport/beweging: tennis 2x per week. Niet uitvoerbaar. Hobbies: lezen. Uitvoerbaar. U voelt zich niet gejaagd. U geeft aan moeite te hebben met inslapen. Vaak minder plezier om dingen te doen/ondernemen: ja. Vaak neerslachtig, somber of hopeloos: ja. Life events aanwezig; ja. Omschreven als: 2009 is een hopeloos jaar geweest, Scheiding, verhuizing, vader en broer overleden, zoon in moeilijkheden,hond overleden, zoon in Afghanistan. Verder hoger belast geweest; ja. Omschreven als: zie boven. Eerder behandeld: nee. Aanvullende onderzoeken gedaan: nee. Andere klachten of ziekten aanwezig: nee. diabetis. Onder behandeling bij een andere specialist: geen. Medicijngebruik: nee. Bent u jonger dan 20 of ouder dan 50 jaar? (NEE) Kunt u reeds langer dan een week geheel niet voorover bukken? (JA) U gebruikt niet langer dan twee maanden pijnmedicatie op voorschrift van uw huisarts of medisch specialist. (NEE) Heeft u (sinds u last heeft van deze klachten) uitval van gevoel (bv. een doof gevoel), vermindering van kracht of coördinatieverlies? (NEE) Heeft u constante pijn die niet afneemt in rust of bij verandering van positie? (NEE) Heeft u langer dan een week onverklaarbare koorts? (NEE) Heeft u een verminderd gevoel ter hoogte van beide billen en de achterzijde van de beide bovenbenen (NEE) Heeft u ondraaglijke klachten? (NEE) Heeft u recent onverklaarbaar gewichtsverlies van meer dan 5 kg. in de afgelopen maand? (NEE) Is er bij u ooit een vorm van kanker geconstateerd? (NEE) Is er sprake geweest van een trauma/ongeval? (NEE) Voelt u zich algemeen onwel? (NEE) Wordt u 's nachts wakker van de pijn? (JA) Heeft u sinds het ontstaan van uw klachten ook last van incontinentie? (NEE)

24 Poëzie 2 Het slimme onbewuste begrepen na 20 jaar

25 Herinnering Had ik de liefde nooit beleefd, het oneindig kortstondige geluk Dan kende ik geen eenzaamheid, maar was gevoelloos in balans Nu onderken ik marteling, door beleving En balend van de rust, snak ik naar de toppen Die zijn verwaarloosd en verdroogd Soms wens ik al het goede te vergeten, ervaring te vervagen Om niet te hoeven weten, wat ik mis in dode dagen Maar herinnering kent geen genade, ik ben te vaak te veel verwend Daalde diep door droom en daden, de eeuwigheid van het moment Ton Vogelaar (1990)

26 Dank voor uw aandacht