De Deductie Algemene betekenis Deductie: afleiding van het bijzondere uit het algemene Zeventiende eeuwse betekenis: een grondige uiteenzetting om een.

Presentatie over: "De Deductie Algemene betekenis Deductie: afleiding van het bijzondere uit het algemene Zeventiende eeuwse betekenis: een grondige uiteenzetting om een."— Transcript van de presentatie:

1 De Deductie Algemene betekenis Deductie: afleiding van het bijzondere uit het algemene Zeventiende eeuwse betekenis: een grondige uiteenzetting om een bepaald standpunt kracht bij te zetten WNT, betekenis 2 lemma Deductie: Deductie, ofte Declaratie, uyt de Fondamenten der Regieringe, tot justificatie vande Acten van Seclusie, raeckende 't employ vanden Prince van Oraigne, van Johan de Witt (mmv anderen). Dé deductie is geschreven als een verantwoording van de akte van seclusie van 1654, waarmee de prins van Oranje werd uitgesloten van de hoogste functies in de Republiek, voor zover de Staten van Holland daar zeggenschap over hadden.

2 Ontstaansgeschiedenis Akte van Seclusie en Deductie
Johan de Witt sinds 1653 raadpensionaris Dé Republiek en de Republiek van Engeland in oorlog Engeland aan de winnende hand en kan eisen stellen Cromwell, Lord Protector, eist de uitsluiting van de peuterprins van Oranje van de hoogste ambten Uiteindelijk neemt Cromwell er genoegen mee dat alleen Holland de prins nooit tot stadhouder zou nemen en hem nooit steun zouden geven om kapitein- of admiraal-generaal van het leger te worden. Johan de Witt voelt zich genoodzaakt hier in toe te stemmen.

3 Origineel De Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt/ met leetwesen/ ende niet sonder merckelijck hertseer/ overdenckende/ ende bespeurende/ dat/ al-hoe-wel haer Ed: Groot Mo:/ t'sedert dat Godt Allmachtigh/ door sijne grondeloose bermhertigheyt/ den wegh heeft ghelieven te openen tot de eerste beginselen vande vrye riegieringe deser Landen (welckers fondamenten oock/ naest de wonderbaerlijcke bestieringen ende ghenadige directie van sijne Goodelijcke Majesteyt/ by de wel-ghemelte Provincie van Hollandt ende West-Vrieslandt/ met de hulpe van die van Zeelandt/ alleenlijck zijn gheleydt)altijdts/ sonder eenige intermisse/ ende voornamentlijck up alle bekommerlijcke occasien/ haren trouwhertigen yver/ ende stantvastige ghenegentheyt tot behoudeniss vanden Staet deser Vereenichde Provincien/ ende tot onbevleckte conservatie vande diergekochte vryheyt van dien/ door soo menighvuldige preuven/ boven alle d'andere Bondtgenooten/ hebben betoont/ ende specialijck mede inde laetste swarigheden door den bloedigen Oorlogh jegens de Republijcque van Engelandt ghecauseert/ midstgaders inde Vrede-handelinge daer op gevolght/ met 't geene daer ontrent is gepasseert/ ende voor-ghevallen; echter deselve heeren Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt veelmalen/ ende genoechsaem doorgaens het ongeluck gehadt hebben/ dat hare oprechte intentien ende alderprijs-waerdighste actien/ selfs die geene/ sonder de welcke het heerlijck gebouw van desen vryen Staet/ naer menschelijcke apparentie/ al over lange ter neder soude zijn geweest/ by velen/ ende specialijck mede by eenigen vande voors. hare bondtgenooten met een verkeert ooge ingesien/ ende veel misduydingen subject gemaeckt zijn geworden/ ende nu oock wederomme het ongheluck hebben/ dat eenige vande selve Bondtghenooten desavantagieuslijck van haer Ed: Groot Mo: gelieven te oordeelen <zin loopt nog even door>

4 Hertaling Wij[1] zien met pijn in ons hart dat onze oprechte intenties en prijzenswaardige handelingen door velen, en vooral door onze bondgenoten[2], verkeerd zijn beoordeeld. Dit geldt zelfs voor de handelingen die naar alle waarschijnlijkheid hebben voorkomen dat de prachtige fundamenten van deze vrije staat al lang ingestort zouden zijn. Wij zijn het slachtoffer geweest van veel kritiek en hebben ook nu weer het ongeluk dat enige bondgenoten menen ongunstig over ons te moeten oordelen. Dit alles ondanks dat wij, sinds God door zijn oneindige barmhartigheid de vrije regering van deze landen mogelijk heeft gemaakt, onafgebroken onze trouwe inzet en standvastigheid voor het behoud van de Republiek hebben getoond, met name als het moeilijk werd. De fundamenten van de Republiek zijn ook, naast de genade van God, alleen door de provincie van Holland gelegd, met hulp van die van Zeeland. In vele beproevingen hebben wij ons, meer dan de andere bondgenoten, ingezet voor het ongeschonden behoud van de duur bevochten vrijheid, met name tijdens de recente, bloedige oorlog tegen de Republiek van Engeland, en de daar op volgende vredesonderhandelingen. [1] In de tekst altijd vermeld als de Staten van Holland en Westfriesland, of als edele grootmogende heren. [2] Namelijk de andere Staten in de Staten-Generaal van de Republiek.

5 Inhoud van de deductie Relaas van de feiten: wat is er gebeurd voordat de akte van seclusie werd aangenomen? Deel I: Weerlegging van de bewering dat de Staten van Holland de akte niet hadden mogen aannemen. Deel 2: Weerlegging van de bewering dat het aannemen van de akte onbetamelijk was tegenover het huis van Oranje.

6 Het relaas van de feiten
Het gewraakte artikel 12: Dat de Staten-Generaal van de Republiek, of één van de afzonderlijk provincies, Willem, prins van Oranje, kleinzoon van de laatste koning van Engeland (Karel I), of iemand van diens nageslacht, niet zullen mogen benoemen tot kapitein-generaal, stadhouder, bevelhebber van de landlegers, regeerder van steden, burchten of forten, of admiraal of bevelhebber van de vloot. De Staten van Holland besluiten: Dat wij nooit meer de prins van Oranje, of iemand van zijn geslacht, zouden kiezen tot stadhouder of admiraal, of zouden toestaan, voor zover wij dat konden helpen, dat hij zou worden gekozen tot kapitein-generaal.

7 Deel I, het was wettelijk geoorloofd de akte van seclusie aan te nemen
Wij hebben het volste vertrouwen dat iedereen die ons relaas onbevooroordeeld overweegt, overtuigd zal zijn van de goede bedoelingen en rechtvaardige vlijt waarmee wij voor het algemeen belang hebben gehandeld. Desalniettemin hebben de provincies Friesland, Groningen en Zeeland geprobeerd om in hun geschriften de tegenovergestelde indruk te geven. Een van de hamvragen: ging het aannemen van de akte van seclusie tegen de Unie van Utrecht ( ) in?

8 Johans argumentatie in deel I
Holland heeft alleen een besluit genomen over iets waar zij zelf zeggenschap over hebben: hun stem in de Staten-Generaal en hun recht om zelf een stadhouder te kiezen (of niet) De verschillende provincies, en vooral Zeeland, hebben in de jaren na het sluiten van de Unie van Utrecht afzonderlijk veel verder reikende besluiten genomen dan Holland nu Conclusie Johan: Wij kunnen uit het voorgaande niet anders concluderen dan dat wij niet alleen geen schuld hebben aan het schenden van de Unie van Utrecht, maar ook dat wij geenszins ten volle gebruik hebben gemaakt van de bevoegdheden die iedere provincie voor zichzelf volgens de Unie mag uitoefenen.

9 Deel 2, het was niet laf of ondankbaar de akte van seclusie aan te nemen
Hamvragen: - Werd de prins van Oranje beroofd van de voorrechten die hem ‘enigszins’ aangeboren zijn? - Werd er door de akte ondankbaarheid getoond aan het huis van Oranje?

10 Johans argumentatie in deel 2
Dat in een vrije Republiek niemand door geboorte enig recht heeft tot hoge waardigheden en dat de uitsluiting van de prins van Oranje niet in strijd is met de vrijheid. Wij durven wel vrijmoedig te zeggen dat we merken dat het ware doel van de klachten en beschuldigingen van deze zogenaamde fanatieke ijveraars van de ware vrijheid niet het behoud van de Unie en de vrijheid is. Hun doel is niets anders dan de prins van Oranje in de hoge functies van zijn voorvaderen op te dringen. Wij zien niet hoe dit tekens zijn van oprechte liefhebbers van en ijveraars voor de vrijheid, of dat het vrijheid kan worden genoemd dat in een Republiek de hoogste waardigheden iemand worden aangeboren. En zou het warempel ook een teken van vrije verkiezing zijn om de hoogste functies aan kinderen toe te wijzen? (volgt een exposé over alle Republieken uit de geschiedenis waarin dat wel gebeurde en die daardoor gedegradeerd waren tot een monarchie) En zou nu niet bedacht moeten worden dat door het promoveren van de huidige prins van Oranje tot het gezag dat ook zijn voorouders hebben bekleed de vrijheid van de staat merkbaar in gevaar zou komen omdat God niet altijd wonderen verricht?

11 Johans argumentatie bij deel 2
Dat de vrijheid beter beschermd wordt door veel goede regenten die daarover volgens de privileges van het land het beheer bevolen is, dan in de handen van één persoon die daarvoor van buiten is gevraagd en voor wie de regenten ter bewaring van de vrijheid altijd zullen moeten waken. Alles wat van deze beginselen afwijkt, en de welvaart van het land op andere grondvesten probeert te zoeken, kan niet anders dan schadelijk en gevaarlijk zijn en zal op de lange termijn de welvaart, vrijheid en privileges van de Verenigde Nederlanden ten onder doen gaan. Met alle politieke schrijvers menen wij dat in een ware vrijheid de hoogste waardigheden open staan voor de deugd en dat ze nooit eerder op basis van rijkdom, geslacht, prestaties van voorouders of andere bijwerkingen van het lot worden vergeven dan door vroomheid, bekwaamheid en verdiensten van de personen zelf. Door verstandige mensen wordt terecht gezegd dat de kinderen en nakomelingen van doorluchtige vorsten en helden niet degenen zijn die uit hun lendenen zijn gesproten en volgens de wet de erfgenamen zijn van hun wereldse goederen. De ware nakomelingen zijn degenen die afgietsels zijn van de zielen van die vorsten en helden, die in hun voetsporen treden en met hun daden tonen dat zij de eeuwige schatten, hun deugden, hebben geërfd.

12 Erfelijk = Verderfelijk
Kortom Als het gaat om het vergeven van hoge functies en macht: Erfelijk = Verderfelijk

13 Johans argumentatie bij deel 2
Was Holland ondankbaar? Johan: Nee, alle prinsen van Oranje waren ruimschoots beloond. Op Willem van Oranje na toonden zij bovendien ook wel eens dubieus gedrag.

14 Johans Conclusie De andere provincies zijn ondankbaar tegenover Holland. - de vrijheid van de Republiek is vooral aan Holland (en Zeeland) te danken. Holland heeft het meest gestreden en financieel bijgedragen, de intelligentste beslissingen genomen enzovoort. - nu heeft Holland iets van zichzelf overgeven voor het behoud van de vrijheid, namelijk de mogelijkheid de prins van Oranje tot stadhouder te maken en voor hem te stemmen als bevelhebber van het leger Als men dit alles en soortgelijke zaken overdenkt, en als wij daar geen dank en erkenning voor verdienen, zoals gezegd wordt dat anderen dat verdienen voor het dragen van eer en waardigheden en het ontvangen van veel bezittingen en grote sommen geld, hoort men ons dan in ieder geval niet buiten beschuldigingen en verwijten te laten voor het op correcte wijze leveren van onze bijdrage tot de ontlasting van de staat en de vreugde van duizenden inwoners?

15 Conclusie: Waarom is de Deductie van Johan de Witt van belang?
Belangrijk inzicht in de politieke en staatkundige verhoudingen en ideeën in de Republiek Visie van de grootste staatsman van de zeventiende eeuw over de ontstaansgeschiedenis van de Republiek Heldere visie op erfelijk en overdraagbaar gezag