Samenhang en aanpak risicomanagement in organisaties

Presentatie over: "Samenhang en aanpak risicomanagement in organisaties"— Transcript van de presentatie:

1 Samenhang en aanpak risicomanagement in organisaties
Risico-management Samenhang en aanpak risicomanagement in organisaties Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

2 Peter van Oers Professie Passie Management consultant
Peter van Oers Professie Passie Management consultant Publieke en private sector Koersveranderingen Netwerk van 500 interim managers en consultants Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

3 Onderwerpen Wat zijn risico’s en wat is het doel van RM
Belang van betrouwbare informatievoorziening De praktijk bij het beheersen van risico’s en wat gaat er tegenwoordig mis gaat bij Risicomanagement Hoe pak je het aan / waar gaat het om bij risicomanagement Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

4 “gevaar voor schade of verlies”
Wat is een risico? Risico: “gevaar voor schade of verlies” van een gemiste kans Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

5 Risico elementen Voorbeeld:
Risico elementen Waarde Gevolg Kans Voorbeeld: De kans dat mijn huis verwoest wordt door brand als gevolg van blikseminslag Situatie Maatregelingen Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

6 Wanneer een risicovolle situatie?
Wanneer een risicovolle situatie? Het risico van direct of indirect gevolg van een inadequaat of falend: Proces Mensen Systemen Externe gebeurtenis Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

7 Risico’s treden op in vele gedaanten
Risico’s treden op in vele gedaanten Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

8 Veel voorkomende risico’s
Veel voorkomende risico’s Intern Huren Verkopen Onderhoud Financiering Bedrijfslasten. Personeel. Extern Imagoschade Projectontwikkeling Veranderende regelgeving Veiligheid Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

9 Ander wijze van besluitvorming
Risicomanagement Ander wijze van besluitvorming Als je uitgaat van gemiddelden is een zebra grijs Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

10 Een paar vragen? In hoeverre is uw organisatie nu in staat haar eigen risico profiel te managen? Hoe goed moet uw organisatie in staat zijn om deze risico’s te kunnen managen? Wat moet de organisatie doen om dit stadium te kunnen bereiken? Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

11 Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

12 Zou een helm helpen? Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

13 Risico’s veelal onvoldoende beheerst
Risico’s veelal onvoldoende beheerst Signalen: Prognoses worden steeds bijgesteld Borging van financiering gaat moeizaam Medewerkers klagen over werkdruk.  Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

14 Betrouwbaarheid informatievoorziening van belang
Betrouwbaarheid informatievoorziening van belang Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

15 Een selectie van gepubliceerde verliezen
Een selectie van gepubliceerde verliezen Jaar Organisatie Sector Verlies Reden 2011 WSG Volkshuisvesting 63 miljoen Verspreiden van incorrecte informatie 2009 Servatius 60 miljoen DSB Bank Financieel Failliet 2008 Woonbron 175 miljoen Delta Loyd 300 miljoen HSL Openbaar vervoer Dagelijks € WSG uit Culemborg heeft in het boekjaar 2010 ruim 63 miljoen verlies geleden waarvan ruim 51 miljoen als gevolg van waardeverminderingen Servatius heeft in miljoen euro verlies geleden op het campusproject En onlangs is bekend gemaakt dat Woonbron totaal 175 miljoen euro heeft afgeboekt op de SS Rotterdam. Als u interesse heeft, het schip staat nu te koop. HSL - Doordat niet werd ingegrepen dreigt de overheid 2 miljard verlies te moeten incasseren (bron NRC zaterdag 18 juni 2011). Uit het onderzoek van het CFV grondposities en projectontwikkeling bij woningbouwcorporaties van 27 juni Het onderzoek betrof 48 van de 418 corporaties, waarvan 41 met grondposities. In de afgelopen jaren is 134 miljoen euro afgeboekt op grondposities en het einde is nog niet inzicht. Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

16 Berichten uit het nieuws
Berichten uit het nieuws "Woningcorporaties"  Projectontwikkeling is een kunst. Dat ervaren ettelijke woningcorporaties nu aan den lijve. Afwaarderingen en verliezen op projecten zijn schering en inslag. Ze komen veelal ten laste van het maatschappelijk vermogen, waardoor corporaties soms voor huurders pijnlijke maatregelen moeten nemen. "Corporaties diep in rood met avontuur in vastgoed"  Woningcorporaties hebben forse verliezen gemaakt met activiteiten in projectontwikkeling. Een groot deel van de dochterbedrijven voor nieuwbouw en aankoop van gronden lijdt structureel verlies. "Oud-directeur corporatie PWS betaalt de schade“ Rotterdam Voormalig directeur-bestuurder Henk Sligman van woningcorporatie PWS in Rotterdam moet ruim euro 5,4 mln terugbetalen aan zijn oud-werkgever. Dat heeft de Hoge Raad onlangs beslist na een juridische procedure van bijna zes jaar. Bij verschillende gerechtelijke instanties is Sligman al verweten dat hij geld ontving van derden bij transacties waarbij de woningcorporatie was betrokken. In 2005 werd Sligman ... "Woningcorporaties maken opnieuw stevig verlies“ Woningcorporaties hebben weer veel verlies geleden. In totaal kwam de sector vorig jaar 480 mln euro in het rood. "Woningcorporaties moeten inzicht geven in commerciële dochters“ Woningcorporaties worden momenteel gevraagd extra inzage te geven in de financiële risico's van hun honderden commerciële dochterondernemingen. Op die risico's is te weinig zicht. Initiatiefnemer voor de controle is het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW), dat borg staat voor euro 75 mrd aan corporatieleningen. Martijn Rink, hoofd Kapitaalmarkt WSW, bevestigt het onderzoek. "Corporatie De Key doet aangifte tegen ex-directeur“ Woningcorporatie De Key doet aangifte tegen oud-topman Jaap van Gelder en de oud-directeur van ontwikkeltak De Principaal wegens vermoedens van fraude bij vastgoedtransacties. Dat bevestigt Frank de Grave, voorzitter van de raad van commissarissen. "Opnieuw verlies voor grote corporaties“ Van de grote woningcorporaties in Nederland heeft 40% het afgelopen jaar afgesloten met rode cijfers. Dat blijkt uit onderzoek van deze krant onder de 50 grootste corporaties. Hun gezamenlijke resultaat was euro 92 mln negatief. "Uitverkoop corporaties bepleit“ Als woningcorporaties overeind willen blijven, moeten zij de komende tien jaar tot van hun 2,4 miljoen sociale huurwoningen verkopen aan hun huurders. . Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

17 Gepubliceerde verliezen door verspreiden van incorrecte informatie
Gepubliceerde verliezen door verspreiden van incorrecte informatie miljarden euro’s maatschappelijk kapitaal Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

18 Wat je niet ziet Bestaat niet
Wat je niet ziet Bestaat niet Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

19 Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

20 Bij veel organisaties ontbreekt een integrale aanpak van risico management. Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

21 Risicobeheersing- en controle systemen
Risicobeheersing- en controle systemen Instrumenteel is het bij de meeste woningbouwcorporatie goed geregeld. Risicoanalyses Integriteitscode – op de website Kwaliteitszorg en zelfevaluatie Handleiding financiële verslaglegging Periodiek monitoring en rapportering Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

22 Wat gaat er nu verkeerd bij het managen van risico’s?
Wat gaat er nu verkeerd bij het managen van risico’s? Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

23 Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

24 Stijging bedrijfskosten
Stijging bedrijfskosten Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

25 Bedrijfswaarde daalt t.o.v. schuld
Bedrijfswaarde daalt t.o.v. schuld Bron: Trendnotitie WSW 2011 Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

26 Een organisatie brede aanpak van Risicomanagement
Een organisatie brede aanpak van Risicomanagement Integraal risicomanagement Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

27 Risicoaandachtsgebieden (IRM)
Risicoaandachtsgebieden (IRM) Strategische risico’s Markt risico - Onverwachte beweging in de markt Financiële risico’s Kredietrisico - Het risico dat een kredietnemer niet aan zijn verplichtingen kan voldoen Operationeel risico Regelgeving en compliance risico’s Projectrisico’s Enterprise Risk Management of te wel Integraal risicomanagement ERM beslaat 5 risicogebieden Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

28 Waarom IRM? Inzichtelijk maken operationele risico’s
Waarom IRM? Inzichtelijk maken operationele risico’s Vanuit externe toezichthouders verplicht gesteld Reduceren kosten a.g.v. operationele incidenten. Handhaven van het imago van betrouwbaarheid. Handhaven/verbeteren huidige classificatie (CFV) Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

29 FOCUS Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

30 Meeste strategieën kunnen worden ingedeeld in vier categorieën.
Meeste strategieën kunnen worden ingedeeld in vier categorieën. HOGE VOLUMES = Concurreren op prijs Klant gaat voor de laagste prijs LAAG VOLUME Klant specifiek oplossingen Klant koopt een afgestemde oplossing voor haar probleem Product innovatie Premium kwaliteit. Klant is bereid om meer te betalen voor extra services Standaardisatie Klant wil standaard producten / diensten met een paar extra’s Operational excellence Klanten binding Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

31 Vanuit strategie benoemen KPI, KRI & KCI
Vanuit strategie benoemen KPI, KRI & KCI Kritische Prestatie Indicatoren Kritische Risico Indicatoren Kritische Control Indicatoren Organisatie KPI KRI KCI Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

32 Ontbreken van focus Effect: Stijging bedrijfslasten Diffuus KPI KPI
Ontbreken van focus Effect: Stijging bedrijfslasten Diffuus KPI KPI KPI Meer controls KRI ontbreekt Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

33 Risico cultuur en bewustzijn
Risico cultuur en bewustzijn Risico cultuur en bewustzijn wordt bepaald door de top van de organisatie Essentiële elementen: Integriteit Kwaliteit van handelen van afgesproken waarden, normen en regels. Ethiek: Set van principes waarop geacteerd wordt. Waarden: principes of standaarden van gedrag die een zeker gewicht hebben in onze keuzes. Normen: geven aan wat moreel correct gedrag is in een bepaalde situatie Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

34 Risico cultuur en bewustzijn
Risico cultuur en bewustzijn Bewustwording programma’s Toon aan de top cruciaal Weerstanden Themabijeenkomsten Spreektijd in MT’s Intranet/nieuwsbrieven Wat de boer niet kent.. Bedreiging efficiency (bonus?) “Bij ondernemerschap hoort risico nemen” Extra werk, weer langs hetzelfde proces Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

35 Risico cultuur en bewustzijn
Risico cultuur en bewustzijn Integratie proces Communicatie Nieuws, brief, intranet, posters Learning Risk awerness kennistoetsen via e-learning en / of klassikale training Persoonlijk contact Workshops, interactieve sessies Voorbeeld gedrag leidinggevende Zichtbaarheid en tonen verantwoordelijkheid voor ‘risk aware’ gedrag Betrekken medewerkers bij ontwikkelen en uitrol risico bewust wordings programma’s Rol in focusgroepen, projectteam, evaluatie Impact Informeren Betrokkenheid Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

36 Het bepalen van het ambitieniveau is cruciaal
Risico cultuur en bewustzijn Het bepalen van het ambitieniveau is cruciaal Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

37 De praktijk Inventarisaren + kwantificeren risico’s Scenariotest – ALM
Risicobeheersing zelfonderzoek Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

38 Risicobeheersing zelfonderzoek (CRSA)
Risicobeheersing zelfonderzoek (CRSA) Uitgangspunt alle functie erbij betrekken: Verhuur, onderhoud, dagelijks onderhoud, vastgoedontwikkeling, HRM, financiën & administratie, strategie & beleid,… Samenstelling teams Manager, teamleider, medewerker Integrale aanpak Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

39 Risicobeheersing zelfonderzoek (CRSA)
Risicobeheersing zelfonderzoek (CRSA) Inventarisatie risico’s Waarderen van risico’s Beheermaatregelingen en verbetervoorstellen Interim management – Financieel management – Turnaround management Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

40 Verandertraject Biedt kansen
Risicomanagement Verandertraject Biedt kansen Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

41 Ik dank u voor uw aandacht
Interim management - financieel management - turnaroundmanagement

42 Wanneer u risicomanagement ziet als een kans
Vragen? Wanneer u risicomanagement ziet als een kans Met een scherpe analyse leggen wij de hiaten bloot en tegelijkertijd kunnen wij een bijdrage leveren aan een structurele oplossing.                     . Interim management - financieel management - turnaroundmanagement