Download de presentatie
De presentatie wordt gedownload. Even geduld aub
1
Olyfnadleerlingen ? Oolyfnaat ollifamt oleivant olievamdOoleifand
olyfnat Olliefamt ooli3fant Ollievand?
2
Het protocol Dyslexie voortgezet onderwijs
Is ontwikkeld in opdracht van OCW in samenwerking met scholen Doel: aanbieden van een effectieve werkwijze voor de begeleiding van dyslectische leerlingen.
3
Wat is dyslexie? Een stoornis in het functioneren van de hersenen die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van het lezen en/of spellen
4
3 taalcentra Bij mensen met dyslexie is de verbinding tussen de taalcentra trager.
5
Dyslexie heeft neurologische oorzaken
Het corpus collosum is aantoonbaar verdikt De uitwisseling van signalen tussen de linker - en rechterhersenhelft verloopt niet soepel Dyslexie is vaak erfelijk
6
Geactiveerde hersengebieden
Boven =in stilte tot 5 tellen Links = 5 woordjes onthouden
7
Hersenen? Hersunnun?
8
Belemmeringen in het onderwijs
A Technisch lezen: moeite met nieuwe en onbekende klanken en woorden bij alle vakken B Spellen: moeite met spelling door onvoldoende automatisering C Luisteren: moeite met het verstaan van snelle spraak D Schrijven: moeite met het schrijven van gestructureerde teksten
11
Gevolgen bij: Lezen: energie gaat naar het decoderen in plaats van naar het begrip Schrijven: veel spelfouten en onsamenhangende teksten Nauwkeurigheid:bij werken onder druk neemt dit af Taalhandelingen kosten veel tijd
12
Dyslexie heeft niets met intelligentie te maken
Zo dyslectisch als
13
of als...
14
of als...
15
of als...
16
of als...
17
Wat valt U op bij een dyslectische leerling?
18
Taak- en werkhouding ongestructureerd onvoldoende werkverzorging
vergeetachtig onvoldoende zelfsturing soms onvoldoende doorzettingsvermogen inadequate leerstijlen
19
Sociaal-emotioneel functioneren
Faalangst Weinig zelfvertrouwen Stress Gedragsproblemen Motivatieverlies Onderpresteren
20
In de praktijk
21
Investeren in de relatie
Toon begrip Spreek duidelijke verwachtingen uit Reageer voorspelbaar en consequent Reageer op signalen van de leerling Bespreek problemen samen Zoek samen naar oplossingen Geef de leerling een actieve rol Beloon de enorme inzet
22
De praktijk Wat,Wanneer,Waarom en Hoe
Wat: agenda op vaste plaats op het bord activeer voorkennis Wanneer: geef een lesstofoverzicht met tijdsaanduiding Waarom: bespreek het lesdoel en het leerdoel in relatie tot het grote geheel Hoe: leg uit hoe ze de lesstof moeten verwerken en de leerstof kunnen leren
23
Algemene taakaanpak Varieer in aanbod van uitleg (auditief - visueel - handelend) Laat een woordenlijst maken van vaktermen Herhaal nieuwe woorden en gebruik ze actief Kopieer aantekeningen om verkeerd leren te voorkomen Laat kernwoorden opschrijven Benoem hoofd- en bijzaken Laat in tweetallen werken Gebruik software van methodes Geef extra tijd
24
Toetsen: Minimaal een week van te voren opgeven
Alleen over besproken lesstof Geef mondelinge toelichting Toets ook mondeling Geen onverwachte toetsen Niet teveel leerstof Foutenanalyse maken Geef extra tijd of 30% minder opdrachten
25
Beoordeling toetsen Spelfouten en zwakke formuleringen mogen beoordeling niet beïnvloeden als zij geen onderdeel van de toetsing zijn Woordspin, schema of tekening accepteren Aangepaste beoordeling wanneer spelling getoetst moet worden
26
Nederlands Lezen Spelling Grammatica
27
Lezen Bevorderen van het leesplezier Laat ze op eigen niveau lezen
Help leerlingen bij hun boekkeuze Laat leerlingen herhaald lezen
28
Spelling
29
Dictee jongen
30
Spelling Sectieafspraken : Tel spelfouten minder zwaar
Reken spelfout slechts een keer Reken fonetische spelling goed Reken spelling alleen in bepaalde onderdelen mee (b.v. dictee) Reken spelfouten niet mee Verleen dispensatie
31
Grammatica Ontleden is daardoor vaak moeilijk
Door moeizaam automatiseren worden regels en begrippen niet onthouden en/of worden verkeerd toegepast Ontleden is daardoor vaak moeilijk
32
Tips Laat leerlingen zelf kopieën verkrijgen als het handschrift niet leesbaar is Laat leerlingen hun werk controleren m.b.v. een correctiemodel Sta hulpmiddelen toe b.v. regelkaarten Geef feedback
33
Feedback geven: Leg het probleem bij de taak en niet bij de leerling
Wees constructief; geef aan wat beter kan en bespreek hoe
34
Algemene maatregelen Compenserende faciliteiten (minder stof, meer tijd, gatendictee) Ondersteunende technologie (Daisyrecorder, Kurzweil) Dispensaties Dyslexiekaart of –pas
35
Moderne vreemde talen Woordbetekenis Spelling Grammatica
Lezen/schrijven/luisteren
36
Moderne vreemde talen Belemmeringen:
dezelfde problemen bij het leren van de moedertaal zijn ook aanwezig bij het leren van een vreemde taal.
37
Moderne vreemde talen Lezen: moeite met nieuwe en onbekende klank- tekenkoppelingen Schrijven: moeite met spelling en zinsconstructies Luisteren: moeite met het verstaan van snelle spraak
38
Gevolgen Energie gaat naar decoderen van tekst in plaats van naar begrip Grammaticale fouten (syntax) Woordjes leren gaat moeizaam en kost veel tijd (uitspraak, betekenis, spelling) Fouten bij overschrijven van het bord Nauwkeurigheid neemt af bij werken onder druk
39
Woordbetekenis Woordleerstrategieën: Expanding rehearsalmethode
Woordjes leren in woordgroepjes Nederlandse betekenis kennen Kaartjesmethode Flapmethode
40
Ondersteuning bij spelling
Software (Teach 2000, Overhoor, Words, ) Klankspellingschrift Spellingregels Ezelsbruggetjes Regelkaarten
41
Grammatica moderne vreemde talen
Geef heldere aantekeningen Internetsite bij methode (methodegebonden) software Visualiseer waar mogelijk regels
42
Visualiseer regels - ami- e amie s amis es amies
43
Klankspellingschrift Duits:
Der Hund fünf Das Buch Die Brücke Die Mutter brüllen Husten füllen
44
Rijmwoorden Engels ight a –k- e night cake right snake sight lake
fight wake fade made
45
Klankspellingschrift Frans
ou bonjour journée chouette la cour la tour tout nouveau qu quartier quatre quelle cinquième quoi magnifique la mosquée
46
Frans ‘regeltje’ j’ a i allemaal a tu a s il a nous a vons vous a vez
ils o nt maar deze o
47
Toetsen Geef extra toetstijd
Verminder toetsstof als minder tijd geen optie is (b.v. 30 % minder) Geef opdrachten op papier Verzorg heldere lay-out Toets ook mondeling Geef vergrotingen Verdeel omvangrijke idioom- en vocabulairetoetsen in kleinere stukken Laat geen hele zinnen overschrijven Maak afspraken over de beoordeling van spelling
48
Wiskunde
49
Wiskunde Wiskunde doet een sterk beroep op de
taalvaardigheid van de leerlingen. De technische aspecten van het schrijf -en leesproces nemen te veel ruimte in beslag van het werkgeheugen zodat er relatief weinig ruimte over blijft voor begripsprocessen.
50
Gevolgen Vaak minder effectieve strategieën
Moeite met de automatisering van de basisvaardigheden (b.v. optellen, vermenigvuldigen) Een traag werktempo en soms lagere prestaties.
51
Technieken om een wiskundetekst te structureren
Activeren van de voorkennis Aangeven stappenplan en strategieën Leg een wiskundebegrippenlijst aan. Onderscheid maken in de verschillende soorten opdrachten:
52
Technieken om een wiskundetekst te structureren
Kan dit verhaal in stukjes opgedeeld worden? Wat is belangrijke informatie? Doevragen gericht op de uitwerking zoals het maken van een grafiek Rekenvragen, gericht op het antwoord. Hoe groot, hoeveel keer? Denkvragen, gericht op de uitleg
53
Compenserende maatregelen
Het gebruik van hulpmiddelen is wenselijk om de cognitieve belasting te verminderen zodat de leerling meer ‘ruimte’ heeft voor het begrijpen van wiskunde/rekenen en het oplossen van de vraagstukken.
54
Hulpmiddelen bij les en toets
Toestaan van hulpmiddelen zoals de Daisyrecorder en Kurzweil, Dragonspeach. Regelkaarten Een kleinere hoeveelheid stof aftoetsen. Extra mondeling uitleg of mondelinge overhoring Extra werktijd
55
Tips bij wiskundeproefwerken-en examens
Het gebruik van een rekenmachine. Werken met voorbedrukte bladen en Strategieverandering aangeven b.v. Laat leerlingen minsommen en plussommen met verschillende kleuren markeren.
56
Bedankt voor uw aandacht
Meta van den Brink-Ruigrok Gerda Schmidt Djonina Wiebenga Einde
Verwante presentaties
