advance care planning Wim Distelmans MD MPH PhD 25 januari 2014

advance care planning Wim Distelmans MD MPH PhD 25 januari 2014
leerstoel ‘Waardig Levenseinde’ van deMens.nu Vrije Universiteit Brussel

voorafgaande zorgplanning
25 januari 2014 voorafgaande zorgplanning Wim Distelmans MD MPH PhD Vrije Universiteit Brussel

zorg rond het levenseinde

hele evolutie

hele evolutie halve eeuw medische spitstechnologie

hele evolutie halve eeuw medische spitstechnologie vermijdbaar leed (levensverlenging, -kwaliteit)

hele evolutie halve eeuw medische spitstechnologie vermijdbaar leed (levensverlenging, -kwaliteit) maar nieuw leed

hele evolutie halve eeuw medische spitstechnologie vermijdbaar leed (levensverlenging, -kwaliteit) maar nieuw leed (stervensverlenging)

mensen worden mondiger

mensen worden mondiger mensen willen geen vermijdbare ellende bij het levenseinde

mensen worden mondiger mensen willen geen vermijdbare ellende bij het levenseinde zelfs wanneer wilsonbekwaam

mensen worden mondiger mensen willen geen vermijdbare ellende bij het levenseinde zelfs wanneer wilsonbekwaam trend in diverse landen voorafgaande ‘wilsverklaring’ (‘levenstestament’)

mensen worden mondiger mensen willen geen vermijdbare ellende bij het levenseinde zelfs wanneer wilsonbekwaam trend in diverse landen voorafgaande ‘wilsverklaring’ (‘levenstestament’) zelfstandig

mensen worden mondiger mensen willen geen vermijdbare ellende bij het levenseinde zelfs wanneer wilsonbekwaam trend in diverse landen voorafgaande ‘wilsverklaring’ (‘levenstestament’) zelfstandig en op eigen initiatief

voorafgaande wilsverklaring: paradox 1

voorafgaande wilsverklaring: paradox 1 zelfstandig en op eigen initiatief

voorafgaande wilsverklaring: paradox 1 zelfstandig en op eigen initiatief om ongewenste beslissingen van medisch team te vermijden

voorafgaande wilsverklaring: paradox 1 zelfstandig en op eigen initiatief om ongewenste beslissingen van medisch team te vermijden afhankelijk van medisch team

voorafgaande wilsverklaring: paradox 1 zelfstandig en op eigen initiatief om ongewenste beslissingen van medisch team te vermijden afhankelijk van medisch team voor correct opgestelde voorafgaande wilsverklaring zodat men er méér rekening mee houdt

voorafgaande wilsverklaring: paradox 2

voorafgaande wilsverklaring: paradox 2 zelfstandig en op eigen initiatief om ongewenste beslissingen van medisch team te vermijden

voorafgaande wilsverklaring: paradox 2 zelfstandig en op eigen initiatief om ongewenste beslissingen van medisch team te vermijden verplicht informeren* over recht op weigering behandelingen *sommige landen bv. USA: Patient Self Determination Act, 1991

voorafgaande wilsverklaring: paradox 2 zelfstandig en op eigen initiatief om ongewenste beslissingen van medisch team te vermijden verplicht informeren* over recht op weigering behandelingen & stimuleren tot opstellen voorafgaande richtlijnen *sommige landen bv. USA: Patient Self Determination Act, 1991

voorafgaande wilsverklaring

voorafgaande wilsverklaring ‘no one shot’: geen eenmalig, statisch document

voorafgaande wilsverklaring ‘no one shot’: geen eenmalig, statisch document maar continu proces afhankelijk van de evolutie van de ziekte

voorafgaande wilsverklaring ‘no one shot’: geen eenmalig, statisch document maar continu proces afhankelijk van de evolutie van de ziekte in overleg

voorafgaande wilsverklaring ‘no one shot’: geen eenmalig, statisch document maar continu proces afhankelijk van de evolutie van de ziekte in overleg Angelsaksische landen breder concept

voorafgaande wilsverklaring ‘no one shot’: geen eenmalig, statisch document maar continu proces afhankelijk van de evolutie van de ziekte in overleg Angelsaksische landen breder concept Advance Care Planning

Advance Care Planning (ACP)

uit Noord Amerika (USA en Canada)

uit Noord Amerika (USA en Canada) uitgangspunt: “vrijheid” van het individu

uit Noord Amerika (USA en Canada) uitgangspunt: “vrijheid” van het individu maar wat bij verworven wilsonbekwaamheid?

Advance Care Planning (ACP) WAT?

overleg tussen patiënt, naasten en zorgverleners over toekomstige zorg wanneer patiënt wilsonbekwaam is

overleg tussen patiënt, naasten en zorgverleners over toekomstige zorg wanneer patiënt wilsonbekwaam is; meestal bij het levenseinde

overleg tussen patiënt, naasten en zorgverleners over toekomstige zorg wanneer patiënt wilsonbekwaam is; meestal bij het levenseinde overleg is continu proces en kan leiden tot o.a.:

overleg tussen patiënt, naasten en zorgverleners over toekomstige zorg wanneer patiënt wilsonbekwaam is; meestal bij het levenseinde overleg is continu proces en kan leiden tot o.a.: voorafgaande verklaringen van wensen/voorkeuren

overleg tussen patiënt, naasten en zorgverleners over toekomstige zorg wanneer patiënt wilsonbekwaam is; meestal bij het levenseinde overleg is continu proces en kan leiden tot o.a.: voorafgaande verklaringen van wensen/voorkeuren mondeling / schriftelijk

overleg tussen patiënt, naasten en zorgverleners over toekomstige zorg wanneer patiënt wilsonbekwaam is; meestal bij het levenseinde overleg is continu proces en kan leiden tot o.a.: voorafgaande verklaringen van wensen/voorkeuren mondeling / schriftelijk voorafgaande weigering van bepaalde behandelingen/zorg

overleg tussen patiënt, naasten en zorgverleners over toekomstige zorg wanneer patiënt wilsonbekwaam is; meestal bij het levenseinde overleg is continu proces en kan leiden tot o.a.: voorafgaande verklaringen van wensen/voorkeuren mondeling / schriftelijk voorafgaande weigering van bepaalde behandelingen/zorg voorafgaande aanstelling vertrouwenspersoon / vertegenwoordiger

Advance Care Planning VERTALING?

Advance = voorafgaande

Advance = voorafgaande advance directives = voorafgaande richtlijnen

Advance = voorafgaande advance directives = voorafgaande richtlijnen voorafgaande wilsverklaring euthanasie

Advance = voorafgaande advance directives = voorafgaande richtlijnen voorafgaande wilsverklaring euthanasie Care = Zorg

Advance = voorafgaande advance directives = voorafgaande richtlijnen voorafgaande wilsverklaring euthanasie Care = Zorg Planning = Planning

Advance = voorafgaande advance directives = voorafgaande richtlijnen voorafgaande wilsverklaring euthanasie Care = Zorg Planning = Planning Voorafgaande Zorg Planning (VZP)

voorafgaande zorgplanning WANNEER?

Etienne Vermeersch:

Etienne Vermeersch: ‘niet morgen, maar vandaag!’

veel plannen hun leven niet

veel plannen hun leven niet laat staan hun levenseinde

eigen initiatief: ‘papieren in orde’

eigen initiatief: ‘papieren in orde’ wanneer ze er klaar voor zijn (Messinger-Rapport et al, 2009)

eigen initiatief: ‘papieren in orde’ wanneer ze er klaar voor zijn (Messinger-Rapport et al, 2009) als ervaringsdeskundige

eigen initiatief: ‘papieren in orde’ wanneer ze er klaar voor zijn (Messinger-Rapport et al, 2009) als ervaringsdeskundige na ernstige diagnose

eigen initiatief: ‘papieren in orde’ wanneer ze er klaar voor zijn (Messinger-Rapport et al, 2009) als ervaringsdeskundige na ernstige diagnose bij gevorderde leeftijd

eigen initiatief: ‘papieren in orde’ wanneer ze er klaar voor zijn (Messinger-Rapport et al, 2009) als ervaringsdeskundige na ernstige diagnose bij gevorderde leeftijd kiezen om niet te kiezen

eigen initiatief: ‘papieren in orde’ wanneer ze er klaar voor zijn (Messinger-Rapport et al, 2009) als ervaringsdeskundige na ernstige diagnose bij gevorderde leeftijd kiezen om niet te kiezen: ‘doe maar het beste voor mij’

voorafgaande zorgplanning OVERLEG?

patiënt: einddoel-gericht (= ervaringsdeskundige)

patiënt: einddoel-gericht (= ervaringsdeskundige) arts: richtlijn-gericht

patiënt: einddoel-gericht (= ervaringsdeskundige) arts: richtlijn-gericht (= deskundige therapeutische & wettelijke mogelijkheden)

patiënt: einddoel-gericht (= ervaringsdeskundige) arts: richtlijn-gericht (= deskundige therapeutische & wettelijke mogelijkheden) vertaling van einddoelen in richtlijnen vereist overleg (Kolarik RC et al, 2002)

patiënt: einddoel-gericht (= ervaringsdeskundige) arts: richtlijn-gericht (= deskundige therapeutische & wettelijke mogelijkheden) vertaling van einddoelen in richtlijnen vereist overleg (Kolarik RC et al, 2002) verhoogt het respecteren van de wil van de patiënt

zéér delicaat: diverse spanningsvelden

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning noodzaak tot hoop op welzijn / beterschap <

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning noodzaak tot hoop op welzijn / beterschap initiatief van zorgverlener: soms zonder veel effect <

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning noodzaak tot hoop op welzijn / beterschap initiatief van zorgverlener: soms zonder veel effect gezonde patiënt tijdens een routine consultatie <

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning noodzaak tot hoop op welzijn / beterschap initiatief van zorgverlener: soms zonder veel effect gezonde patiënt tijdens een routine consultatie kritiek zieke patiënt op intensieve zorgafdeling < <

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning noodzaak tot hoop op welzijn / beterschap initiatief van zorgverlener: soms zonder veel effect gezonde patiënt tijdens een routine consultatie kritiek zieke patiënt op intensieve zorgafdeling initiatief van patiënt: < <

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning noodzaak tot hoop op welzijn / beterschap initiatief van zorgverlener: soms zonder veel effect gezonde patiënt tijdens een routine consultatie kritiek zieke patiënt op intensieve zorgafdeling initiatief van patiënt: interferentie patiënt / zelfstandig / zelfbeschikkingsrecht < <

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning noodzaak tot hoop op welzijn / beterschap initiatief van zorgverlener: soms zonder veel effect gezonde patiënt tijdens een routine consultatie kritiek zieke patiënt op intensieve zorgafdeling initiatief van patiënt: interferentie patiënt / zelfstandig / zelfbeschikkingsrecht afhankelijk / recht op informatie < < <

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning noodzaak tot hoop op welzijn / beterschap initiatief van zorgverlener: soms zonder veel effect gezonde patiënt tijdens een routine consultatie kritiek zieke patiënt op intensieve zorgafdeling initiatief van patiënt: interferentie patiënt / zorgverlener zelfstandig / zelfbeschikkingsrecht afhankelijk / recht op informatie < < respect > <

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning noodzaak tot hoop op welzijn / beterschap initiatief van zorgverlener: soms zonder veel effect gezonde patiënt tijdens een routine consultatie kritiek zieke patiënt op intensieve zorgafdeling initiatief van patiënt: interferentie patiënt / zorgverlener zelfstandig / zelfbeschikkingsrecht afhankelijk / recht op informatie < < respect competent > <

zéér delicaat: diverse spanningsvelden balanceert noodzakelijk pragmatisme van voorafgaande planning noodzaak tot hoop op welzijn / beterschap initiatief van zorgverlener: soms zonder veel effect gezonde patiënt tijdens een routine consultatie kritiek zieke patiënt op intensieve zorgafdeling initiatief van patiënt: interferentie patiënt / zorgverlener zelfstandig / zelfbeschikkingsrecht afhankelijk / recht op informatie < < respect competent objectief > <

voorafgaande zorgplanning PRAKTIJK?

euthanasie

LEIF = LevensEinde InformatieForum

opgericht in februari 2003

opgericht in februari 2003 na stemming van 3 belangrijke wetten (2002) Wet patiëntenrechten Wet palliatieve zorg Wet euthanasie

opleiding van LEIFartsen

opleiding van LEIFartsen (LEIFdraad)

opleiding van LEIFartsen (LEIFdraad) LEIFnurses, LEIFopleiding

opleiding van LEIFartsen (LEIFdraad) LEIFnurses, LEIFopleiding telefonische hulplijn LEIFlijn (O )

opleiding van LEIFartsen (LEIFdraad) LEIFnurses, LEIFopleiding telefonische hulplijn LEIFlijn (O ) LEIFblad (informatieve brochure)

juni 2008 1ste druk gelanceerd ook naar huisartsen, apothekers

juni 2008 1ste druk gelanceerd ook naar huisartsen, apothekers september 2008 exemplaren verdeeld 2de druk

juni 2008 1ste druk gelanceerd ook naar huisartsen, apothekers september 2008 exemplaren verdeeld 2de druk nu exemplaren 7de druk

gratis verkrijgbaar

gratis verkrijgbaar apotheker

gratis verkrijgbaar apotheker gemeente

gratis verkrijgbaar apotheker gemeente bibliotheek

gratis verkrijgbaar apotheker gemeente bibliotheek huisvandeMens

Het LEIFblad bevat àlle beschikbare wettelijke documenten

Het LEIFblad bevat àlle beschikbare wettelijke documenten ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’)

Het LEIFblad bevat àlle beschikbare wettelijke documenten ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) wilsverklaring euthanasie

verwar niet voorafgaande wilsverklaring euthanasie met schriftelijk verzoek

voorafgaande wilsverklaring euthanasie

enkel geldig wanneer later in coma

enkel geldig wanneer later in coma schriftelijk verzoek schriftelijke bevestiging van mondeling verzoek

enkel geldig wanneer later in coma schriftelijk verzoek schriftelijke bevestiging van mondeling verzoek mag op gelijk welk stukje papier

later nú voorafgaande wilsverklaring euthanasie
enkel geldig wanneer later in coma schriftelijk verzoek schriftelijke bevestiging van mondeling verzoek mag op gelijk welk stukje papier later nú

Het LEIFblad bevat àlle beschikbare wettelijke documenten ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) wilsverklaring euthanasie

Het LEIFblad bevat àlle beschikbare wettelijke documenten ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) wilsverklaring euthanasie verklaring voor orgaandonatie

Het LEIFblad bevat àlle beschikbare wettelijke documenten ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) wilsverklaring euthanasie verklaring voor orgaandonatie verklaring inzake de wijze van teraardebestelling

Het LEIFblad bevat àlle beschikbare wettelijke documenten ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) wilsverklaring euthanasie verklaring voor orgaandonatie verklaring inzake de wijze van teraardebestelling + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap

Wat doen met deze documenten? ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) wilsverklaring euthanasie verklaring voor orgaandonatie verklaring inzake de wijze van teraardebestelling + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap

Wat doen met deze documenten? kopie aan huisarts, vertrouwenspersoon, familieleden, … ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) wilsverklaring euthanasie verklaring voor orgaandonatie verklaring inzake de wijze van teraardebestelling + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap

Wat doen met deze documenten? Welke zijn ook registreerbaar bij de gemeente? ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) wilsverklaring euthanasie verklaring voor orgaandonatie verklaring inzake de wijze van teraardebestelling + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap

Wat doen met deze documenten? Welke zijn ook registreerbaar bij de gemeente? ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) wilsverklaring euthanasie registreerbaar verklaring voor orgaandonatie registreerbaar verklaring inzake de wijze van teraardebestelling registreerbaar + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap

Wat doen met deze documenten? Welke zijn ook registreerbaar bij de gemeente? ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) NIET registreerbaar wilsverklaring euthanasie registreerbaar verklaring voor orgaandonatie registreerbaar verklaring inzake de wijze van teraardebestelling registreerbaar + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap NIET registreerbaar

Wat doen met deze documenten? bij de notaris? ‘negatieve’ wilsverklaring (‘levenstestament’) registreerbaar wilsverklaring euthanasie registreerbaar verklaring voor orgaandonatie registreerbaar verklaring inzake de wijze van teraardebestelling registreerbaar + document 5. lichaam schenken aan de wetenschap registreerbaar

wat als in urgentie op spoed?

medische raad UZ Brussel: formele bevestiging acceptatie gegevens LEIF-kaart

initiatief VUB en UGent en professionelen UA, KU Leuven interdisciplinaire ‘noodconsultatie’

voorafgaande zorgplanning CONCLUSIE
ieders levenseinde is te belangrijk

blijft zeer delicate oefening

blijft zeer delicate oefening respect voor zelfbeschikking

< voorafgaande zorgplanning CONCLUSIE blijft zeer delicate oefening
respect voor zelfbeschikking recht op informatie <

respect voor zelfbeschikking recht op informatie tegen ongewenste beslissingen bij wilsonbekwaamheid <

respect voor zelfbeschikking recht op informatie tegen ongewenste beslissingen bij wilsonbekwaamheid therapeutische hardnekkigheid <

respect voor zelfbeschikking recht op informatie cave palliatieve hardnekkigheid <

advance care planning Wim Distelmans MD MPH PhD 25 januari 2014

Verwante presentaties

Presentatie over: "advance care planning Wim Distelmans MD MPH PhD 25 januari 2014"— Transcript van de presentatie:

Verwante presentaties

Over het project

Feedback

Inloggen

Inloggen via een sociaal netwerk:

advance care planning Wim Distelmans MD MPH PhD 25 januari 2014

Verwante presentaties

Presentatie over: "advance care planning Wim Distelmans MD MPH PhD 25 januari 2014"— Transcript van de presentatie:

Verwante presentaties

Over het project

Feedback